18 lipca 2011

Zabytki Krynicy Zdroju

Najstarszym budynkiem w Krynicy jest pijalnia "Słotwinka" z 1806 roku. Początkowo stała w miejscu, które obecnie zajmuje Pijalnia Główna na krynickim deptaku z 1971 roku, na trzech i pół tysiąca m2 znajduje się sala koncertowa i ogród zimowy. W początkach drugiej połowy XIX wieku pijalnia "Słotwinka" została przeniesiona do Parku Słotwińskiego. Otwierana sezonowo. Tuż obok znajdziemy "Koncertową", której historia sięga 1870 roku. Wybudowany wtedy Pawilon nosił nazwę Słotwiński Pawilon Koncertowy i taką też pełnił funkcję. Odbywały się tam koncerty, a sam park był ulubionym miejscem kuracjuszy odwiedzających Krynicę. Od roku 1989 niniejszy obiekt po generalnym remoncie, aczkolwiek nie ingerującym w jego stylistykę funkcjonuje jako Restauracja Koncertowa.


Inne zabytki uzdrowiska to Łazienki Borowinowe z 1881 roku, Stare Łazienki Mineralne z lat 1863-66. W centralnej części deptaku stoi neorenesansowy Stary Dom Zdrojowy z 1889 roku, w którym mieściła się pijalnia wody "Mieczysław", która w 2007 roku została wyremontowana i ponownie otwarta.

Na tyłach tego domu, w sąsiedztwie potoku Kryniczanki przy Bulwarach Dietla, wzniesione zostały wille. To szereg jednych z najstarszych zachowanych – często drewnianych zabudowań willowych dla kuracjuszy przy wizytowej arterii miasta. "Biała Róża" z 1856 roku, "Biały Orzeł" z 1857, "Kosynier", "Wisła" i "Węgierska Korona" z 1880, "Witoldówka","Małopolanka" z 1898 roku,. W jednej z nich, o nazwie "Romanówka", od 1994 roku mieści się Muzeum Nikifora, właściwie Epifaniusza Drowniaka (1895-1968), krynickiego malarza prymitywisty, pochodzenia łemkowskiego o światowej sławie, nazywanego również Matejką Krynicy.

Obok Pijalni Głównej stoi muszla koncertowa z okresu międzywojennego, na miejscu Pawilonu orkiestry uzdrowiskowej. W muszli wmurowana tablica pamiątkowa ku czci związanego z Krynicą Jana Kiepury (1902-66). Na początku lat 20 minionego stulecia, za pieniądze zarobione na scenach świata wybudował w Krynicy-Zdroju według projektu Bohdana Pniewskiego kosztującą trzy miliony dolarów willę Patria – miejsce kręcenia kilku filmów pod koniec lat trzydziestych. Obok muszli koncertowej stoi Nowy Dom Zdrojowy z 1939 roku, w pobliżu pomnik Adama Mickiewicza z 1906 roku. W Krynicy przy ulicy Piłsudskiego znajduje się pomnik ku czci Wojska Polskiego z inskrypcją "obrońcom zwycięzcom". Jest uznawany za niesztampowy i oryginalny przykład nowoczesnej rzeźby. Pomnik stworzył w 1985 roku profesor Bronisław Chromy z okazji 40 rocznicy zakończenia II wojny światowej.

W Krynicy znajduje się drewniany kościół pw. Przemienienia Pańskiego z 1864 roku, kościół NMP Wniebowziętej, wzniesiony w latach 1887-1902 w stylu "renesansu włoskiego", Nowe Łazienki Mineralne (1923-26).

1 lipca 2008 w Krynicy przy ul. Kościuszki, z nieustalonych dotąd przyczyn zapalił się zabytkowy budynek Szczerbiec (w wyniku tego pożaru spaleniu uległo piętro i poddasze budynku). Ze względów bezpieczeństwa ruiny tego obiektu zostały całkowicie rozebrane.

W Krynicy-Zdroju i jej najbliższej okolicy jest wytyczony Szlak Cerkwi Łemkowskich poświęcony budownictwu sakralnemu tych okolic, w przeszłości zamieszkanych głównie przez Łemków.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Stary Sącz

Pierwsza wzmianka na temat Starego Sącza datowana jest na rok 1257, kiedy to książę krakowsko-sandomierski Bolesław Wstydliwy zapisał...