Żywiec

"...To miejsce, na którym miasto Żywiec z gruntami zasiadło, naonczs lasem bukowym było, na którym się obficie bukowie rodziło. Gdzie okoliczni mieszkańcy osobliwe Śleziacy Miemieckiego języka będacy (gdyż tu Oświęcimskie Księstwo Śląski nazywano dlatego, że się tu ludzie z różnych miejsc schodzili, to jest Polski i z Morawy i z Czech zleźli albo ześli się, jakoby Śląsko uczynili) stada świni swoich pasali zowiąc ten las z niemiecka Zaypus, to jest Świni Las albo Świniopas. Którego jeszcze języka dotychczas Miemcy wszyscy używają i miasto Żywiec Zaypus nazywają. Albowiem z tego świni pasienia tego miasta osada się stad stała, gdy wypleniwszy miejsce gdzie Stary Żywiec stoi, siedliska swoje tylko na lato, a zwłaszcza pod jesień, dla skołonienia się od deszczów i zawierania na noc świni zasadzili. Gdzie ich co rok stada wielkie zganiali i paśli, i stąd ulubiwszy sobie miejsce, w mieszkanie się ludzi to miejsce obróciło i od obfitości żywienia świni i rozlicznych w tych górach rzeczy i pożywienia, zasiadszy, kielka chałup Żywcem nazwano. ..."

Żywiecczyzna leży w Beskidach w południowej Polsce. Według fizyczno-geograficznej regionalizacji Polski na tle podziału Europy (wg Kondrackiego) region ten położony jest w makroregionie Beskidów Zachodnich, które należą do podprowincji Zewnętrznych Karpat Zachodnich, leżących z kolei w prowincji Karpaty Zachodnie. Według wyżej wymienionego podziału w makroregionie Beskidów Zachodnich można wyróżnić min.: Kotlinę Żywiecką i otaczające ją ze wszystkich stron pasma górskie: od południowego wschodu Beskid Żywiecki zwany też Wysokim z najwyższymi szczytami: Babia Góra (1725 m. n.p.m.), Pilsko (1557 m. n.p.m.), Lipowska (1324 m. n.p.m.), Rycerzowa (1226 m. n.p.m.) i Wielka Racza (1236 m. n.p.m.), z zachodu Beskid Śląski, od północy Beskid Mały i ze wschodu Beskid Średni zwany także Makowskim. Wszystkie te regiony w całości lub w znacznej części leżą na obszarze Żywiecczyzny. W centrum regionu nad Jeziorem Żywieckim, u stóp Grojca (wzniesienie o wysokości 612 m. n.p.m.) i tam gdzie rzeka Koszarawa wpada do Soły leży miasto Żywiec - zwane często stolicą Beskidów. Miasto o ponad 700-letniej historii to jedno z najbardziej interesujšcych miast województwa śląskiego. Jest znakomitą bazą wypadową w góry i leży na ważnym międzynarodowym szlaku komunikacyjnym do Słowacji i Czech, a także dalej na południe Europy. Tędy wiedzie najkrótsze połączenie kolejowe z centrum kraju do Wiednia i Bratysławy. Liczne linie autobusowe dowożą turystów w najdalsze zakątki gór. Stąd prowadzą drogi do granicznych przejść drogowych ze Słowacją w Korbielowie i Zwardoniu.

Naukowcy snują ciekawe hipotezy na temat geologicznej przeszłości Kotliny. Profesor SZAJNOCHA dostrzega tu zatokę morską z okresu eoceńskiego lub górnokredowego, zaś prof. KLIMASZEWSKI powstanie tej kotliny tłumaczy erozją wywołaną koncentrycznym zlewiskiem dorzecza Soły i Koszarawy. Kotlina zbudowana jest z miękkich łupków pokrytych lessem i urodzajnymi nanosami pradawnych rzek. Bogata jest tu wegetacja. Stanowi ona krajobrazowy kontrast w stosunku do otaczających gór. Centrum Kotliny Żywieckiej jest miasto Żywiec Najstarsze ślady życia na żywieckiej górze Grojec (612 m npm): sięgają okresu halsztackiego kultury łużyckiej (ok. 250 lat temu).